Nauczyciele mianowani, którzy uzyskali stopień nauczyciela mianowanego, a którzy nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego przed 1 września 2022 wchodzą w nową ścieżkę awansu zawodowego, co oznacza, że mogą ubiegać się o nadanie stopnia nauczyciela dyplomowanego po przepracowaniu w szkole wymaganego okresu od dnia uzyskania stopnia nauczyciela minowanego.
Zgodnie z art. 12 pkt 1 ustawy 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw nauczycielom, którzy stopień nauczyciela mianowanego uzyskali według przepisów dotychczasowych i do 1 września 2022 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, okres pracy w szkole, o którym mowa w art. 9ca ust. 6 albo 7 (tj. 5 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub 4 lat i 9 miesięcy w przypadku nauczyciela posiadającego stopień naukowy) skraca się o 2 lata – jeżeli odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze, o którym mowa m.in. w art. 9c ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym do 31 sierpnia 2022 r., tj. w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego. Do tego okresu wlicza się okres zatrudnienia w szkole w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami. Do okresu zatrudnienia wymaganego do awansu nie wlicza się okresów nieobecności w pracy trwającej nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego. Możliwe zatem, że niektórzy nauczyciele, już z dniem 1 września 2022 r. spełniali warunek przepracowania wymaganego okresu do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego na nowych zasadach. Mogli więc uzyskać awans na stopień nauczyciela dyplomowanego bez odbywania stażu.
Nowelizacja z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela i niektórych innych ustaw, wprowadziła szereg istotnych regulacji przejściowych, które umożliwiają nauczycielom „dokończenie” ścieżki awansu na podstawie dotychczasowych przepisów. Jeżeli chodzi o nauczycieli mianowanych, którzy do wejścia w życie przepisów nie osiągnęli stopnia nauczyciela dyplomowanego – do 2027 r. mogą to zrobić na zasadach dotychczasowych. Skraca się im wymagany okres pracy w szkole – i to o dwa lata – jeżeli:
- odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego według poprzednich przepisów,
- uzyskali przed 1.09.2022 r. stopień nauczyciela mianowanego z mocy prawa,
- uzyskali stopień nauczyciela mianowanego, będąc urlopowanym ze względu na pełnienie funkcji w związkach zawodowych, po upływie 5 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego.
Jak tłumaczy MEiN – nauczyciel, który przed dniem 1 września 2022 r. rozpoczęli staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, lecz do tego dnia nie uzyskali tego stopnia:
- Odbywa staż na stopień nauczyciela dyplomowanego zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 1 września 2022 r.;
- Po zakończeniu stażu opracowuje sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego, po otrzymaniu, którego dyrektor szkoły dokonuje oceny dorobku zawodowego nauczyciela.
Ostatnim rokiem szkolnym, w którym można było rozpocząć staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, był rok szkolny 2021/2022. Od 1 września 2022 r. nie ma już możliwości rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego.
Podstawowe warunki związane z procedurą awansową nauczyciela, który nie rozpoczął stażu przed dniem 1 września 2022 r. są następujące i wymienia je art. 9b ust. 1a ustawy z 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r., poz. 1762 z późn. zm., dalej KN), wraz z uzupełnieniem o inne regulacje:
1) posiadanie kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela;
2) przepracowanie w szkole co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego (art. 9ca ust. 6 KN), natomiast okres ten skraca się o 2 lata, jeżeli nauczyciel na stopień nauczyciela mianowanego odbył staż w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy – art. 12 ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 1730) w zw. z art. 9c ust. 1 pkt 2 KN w brzmieniu do 31 sierpnia 2022 r.; do wymaganego okresu pracy wlicza się okresy zatrudnienia w szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, natomiast nie wlicza się okresów nieobecności nauczyciela w pracy trwającej nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego (art. 9ca ust. 6 i 7 KN), c wymaga prześledzenia zatrudnienia nauczyciela od 2011 r.;
3) posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego, której dokonuje się na wniosek nauczyciela, a obejmuje ona okres ostatnich 3 lat przed dokonaniem oceny wymaganej do nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego (art. 6a ust. 1dd KN);
4) uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej, a samo postępowanie kwalifikacyjne jest wszczynane na wniosek nauczyciela (art. 9b ust. 2b KN); nauczyciel powinien dołączyć do wniosku oryginały lub kopie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków niezbędnych do uzyskania stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego, a także opis i analizę sposobu spełniania wymagań dotyczących realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów
Mając na względzie przepis art. 9b ust. 1a pkt 3 KN, zgodnie z którym, warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego jest posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego. Zgodnie z przepisem art. 6a ust. 1dd i ust. 1 de KN, oceny pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego, dokonuje się za okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny. Przepisy nie wskazują, w jakim terminie nauczyciel ma złożyć wniosek o dokonanie oceny pracy. Nauczyciel musi zrobić to w takim czasie, ocena została dokonana w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego.
Z uwagi jednak na mogące powstać wątpliwości warto zwrócić się o opinię kuratora oświaty, który z mocy art. 9h ust. 1 KN sprawuje nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego.
Podstawa Prawna
Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2021 r., poz. 1762 ze zm.)