Urlop rodzicielski jest propozycją dla rodziców, którzy chcą zostać z dzieckiem w domu dłużej, niż zezwala na to urlop macierzyński. Urlop rodzicielski może być wykorzystywany zarówno przez mamę jak i tatę dziecka, którzy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i mają prawo do urlopu na opiekę nad dzieckiem. Urlop rodzicielski to jedno z określonych przepisami kodeksu pracy uprawnień przysługujących rodzicom zarówno biologicznym jak również adopcyjnym.
Z urlopu rodzicielskiego może korzystać:
· jedno z rodziców,
· oboje rodziców na zmianę – wówczas dzielą między siebie cały przysługujący wymiar urlopu,
· oboje rodziców równocześnie – wówczas urlopy rodzicielskie wykorzystane przez każdą z osób sumują się.
Wymiar urlopu rodzicielskiego jest uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Jeżeli urodziło się jedno dziecko, rodzice mają do dyspozycji 32 wolne tygodnie, jeśli dwoje – 34 tygodnie. Należy pamiętać, że z urlopu rodzicielskiego można skorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat.
Podstawą uprawniającą pracodawcę do przechowywania aktu urodzenia dziecka w aktach osobowych pracownika chcącego skorzystać z urlopu rodzicielskiego są przepisy prawa pracy. Zgodnie z § 2 ust. 2 oraz § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków, do wniosku, o którym mowa w art. 1791 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, tj. do wniosku o udzielenie pracownikowi bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, dołącza się skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów lub kopię zaświadczenia lekarskiego wystawionego na zwykłym druku, określającego przewidywaną datę porodu. Odpowiednio do § 4 ust. 4 powołanego rozporządzenia, przepisy ust. 1–3 stosuje się stosownie do wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego złożonego przez pracownika, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza.
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej, określa zakres, sposób oraz warunki prowadzenia i przechowywania dokumentacji pracowniczej, stanowi ono również, że akta osobowe pracownika składają się z czterech części i wskazuje, jaki rodzaj oświadczeń i dokumentów znajduje się w każdej z nich. Zgodnie z § 3 pkt 2 lit. m tego rozporządzenia, w części B akt osobowych pracownika gromadzone są dokumenty związane z ubieganiem się i korzystaniem przez pracownika z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, ojcowskiego lub wychowawczego.
Powołane wyżej przepisy uprawniają pracodawcę do przechowywania w części B akt osobowych pracownika zarówno wniosku o urlop rodzicielski, jak i dołączanego do niego skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagranicznego aktu urodzenia dziecka (dzieci) albo kopii tych dokumentów.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.).