Przy okazji wejścia w życie niektórych przepisów tzw. ustawy Kamilka kwestią budzącą wątpliwości w placówkach oświatowych jest konieczność wykonywania obowiązków weryfikacyjnych wobec gościnnego prelegenta np. wykładowcy, studenta, trenera, policjanta – przy założeniu, że podczas takiej prelekcji stale obecny jest nauczyciel.
Omawianą problematykę reguluje art. 21 ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym, który, w ust. 1 stanowi, iż przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi na pracodawcy lub innym organizatorze takiej działalności oraz na osobie, z którą ma być nawiązany stosunek pracy lub która ma być dopuszczona do takiej działalności, ciążą obowiązki określone w ust. 2-8. Obowiązki z ust. 2-8 to przede wszystkim weryfikacja osoby, o której mowa w ust. 1 w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (ust. 2) oraz złożenie przez tę osobę informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego za wskazane w przepisie przestępstwa określone w ustawach karnych lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione w przepisach prawa obcego albo złożenie stosownego oświadczenia o niekaralności (ust. 3-8).
Art. 21 ust. 1 stanowi, że weryfikacji podlega osoba dopuszczana do innej (niż praca) działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi. Przepis nie zawiera żadnych definicji, zwłaszcza jeżeli chodzi o pojęcie „działalności” ukierunkowanej do małoletnich. Nie zawiera również żadnych regulacji dotyczących „epizodyczności” tej działalności (np. trener prowadzi tylko jedno spotkanie), ani nie wprowadza zwolnienia z obowiązku weryfikacji tej osoby, jeżeli prowadzone przez nią zajęcia odbywają się w obecności nauczyciela lub innej osoby, która pomyślnie przeszła przez weryfikację. Ustawodawca celowo nie precyzuje tych pojęć, aby przepis miał jak najszersze stosowanie i dotyczył jak najszerszego grona osób.
W związku z powyższym, jako że ustawa wprost nie przewiduje wyłączenia obowiązku weryfikacji prelegenta w wypadku, gdy prowadzone przez niego zajęcia z małoletnimi odbywają się w stałej obecności nauczyciela lub innej osoby, która przeszła pomyślnie przeszła przez weryfikację, to należy uznać, że prelegent zawsze musi zostać sprawdzony w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym i przedstawić wymaganą prawem informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego lub rejestru państwa obcego albo stosowne oświadczenie o niekaralności. Stały nadzór nauczyciela nad prelegentem nie ma żadnego wpływu na wykonywanie tego obowiązku.
Wyjątkiem potwierdzającym tę regułę jest art. 21 ust. 10 ustawy, który wyłącza wykonywanie obowiązków, o których mowa w ust. 1-8 wobec osoby, która jest członkiem rodziny małoletniego, lub osoby znanej osobiście rodzicowi małoletniego albo przedstawicielowi ustawowemu małoletniego, gdy jest ona wykonywana w stosunku do małoletniego dziecka, którego rodzić albo przedstawiciel ustawowy są dopuszczającymi do działalności. Gdyby ustawodawca chciał wyłączyć obowiązek weryfikacji osób, których dotyczy przedmiotowe pytanie, to dopisałby to do art. 21 ust. 10.
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 z późn. zm.).