Art. 25a ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (dalej: ustawa o wychowaniu) nadaje członkom gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych prawo przetwarzania danych osobowych osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny. Członkowie komisji mogą bez zgody i wiedzy tych osób przetwarzać informacje dotyczące ich stanu zdrowia, nałogów, skazań, mandatów karnych orzeczeń o ukaraniu, a także innych wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym, z uwzględnieniem wymienionych w punktach 1) – 15) oraz w ust. 2 w odniesieniu do członków rodzin.
Warto zauważyć, że komisja może przetwarzać m.in. dane dotyczące zdrowia, które należą do kategorii danych szczególnych (art. 9 RODO) dla których ochrony przewidziane są ekstraordynaryjne środki. Wszystkie te dane mogą być przetwarzane tylko w celu realizacji zadań komisji. Nie można ich wykorzystywać do innych celów bez wyraźnej podstawy prawnej.
Mimo tego, komisja jest tylko jednostką wspomagającą gminę w realizacji jej ustawowego zadania; administratorem danych osobowych jest wójt gminy (art. 25b ustawy o wychowaniu), on powołuje komisję i przed przystąpieniem do wykonywania czynności związanych z procedurą zobowiązania do poddania się leczeniu odwykowemu członkowie gminnej komisji składają wójtowi oświadczenie zobowiązujące ich do zachowania powierzonych danych w poufności.
Prowadzić to może do wątpliwości, czy na pewno członkowie komisji są uprawnieni do samodzielnego występowania o udostępnienie danych osobowych do innych instytucji, w końcu udostępnianie i powierzanie danych osobowych leży w gestii administratora. Prezes Urzędu Danych Osobowych dn. 3.10.2019 r. wydał opinię prawną[1], w której wskazał, że jednak z ewentualnymi wnioskami powinna występować gmina działająca przez swój organ wykonawczy. Członkowie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych mogą jednak zyskać uprawnienie do występowania jak administrator, jeżeli wójt upoważni ich do tego na podstawie art. 268a kodeksu postępowania administracyjnego.
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 165 z późn. zm.).
– Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2000 z późn. zm.).
– Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.).
[1] Opinia Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w przedmiocie możliwości uzyskiwania przez gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych danych od innych podmiotów, https://www.parpa.pl/images/201910090852.pdf, dostęp: 29.03.2023 r.)