Przyjmując, że rodzice dziecka zachowują pełnię władzy rodzicielskiej może narodzić się pytanie, czy nowi partnerzy rodziców mogą wykonywać niektóre czynności z zakresu władzy rodzicielskiej, np. pozyskiwanie informacji o przebiegu nauki dziecka w szkole, z upoważnienia swojego partnera lub partnerki, bez zgody drugiego rodzica.
Zasadniczo ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) dopuszcza przetwarzanie danych osobowych dziecka za zgodą jego przedstawiciela ustawowego. Art. 6 ust. 1 lit. a RODO stanowi, iż przetwarzanie danych osobowych jest legalne wtedy, gdy osoba której dane dotyczą wyrazi zgodę na to przetwarzanie. Jako, że małoletni nie może samodzielnie skutecznie wyrazić zgody, to w jego imieniu będą działali jego przedstawiciele tj. rodzice lub opiekunowie prawni w rozumieniu Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.i.o.).
Co do zasady rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (art. 98 § 1 zd. 1 k.r.i.o.). Zgodnie z art. 97 § 1 k.r.i.o. jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania, nie jest więc to uzależnione od pozostawania w związku małżeńskim. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka (art. 98 § 1 zd. 2 k.r.i.o.). Nie dotyczy to jednak istotnych spraw dziecka, o których rodzice decydują wspólnie, a jeżeli nie mogą się porozumieć, to rozstrzyga o nich sąd opiekuńczy (art. 97 § 2 k.r.i.o.).
Przepisy nie definiują „istotnych spraw dziecka”. W orzecznictwie stwierdzono, że do tej kategorii spraw zaliczają się m.in. zgoda na rozpowszechnianie wizerunku małoletnich dzieci, rozstrzygnięcie o miejscu pobytu dziecka, decyzja o dokonaniu zabiegu operacyjnego, czy o kierunku leczenia dziecka. Oznacza to, że każdą sprawę należy rozstrzygać z osobna.
Wydaje się jednak, że wspomniane pozyskiwanie informacji o przebiegu nauki dziecka w szkole nie zalicza się do „istotnych spraw dziecka”, więc nauczyciel mógłby udzielić informacji o uczniu osobom innym niż rodzice (opiekunowie prawni) ucznia wówczas, jeśli rodzic/opiekun prawny małoletniego ucznia wyraził na to zgodę, przy czym warunki wyrażenia zgody opisane są w art. 7 i art. 4 pkt 11 RODO. Przede wszystkim zgoda musi być dobrowolna, konkretna, świadoma i jednoznaczna, udzielona w formie oświadczenia lub wyraźnego działania potwierdzającego, wyrażenie którego administrator danych osobowych musi być w stanie udowodnić.
W wypadku, gdy sprawa dotyczy istotnych spraw dziecka, to nowy partner jednego z rodziców może działać tylko i wyłącznie wtedy, gdy taką zgodę wyrażą oboje rodziców sprawujących władzę rodzicielską.
Podstawa prawna:
– Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1 z późn. zm.).
– Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.).
– Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.).