NIK – ZABEZPIECZENIE PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH W SAMORZĄDZIE TAK ZŁE, ŻE KONTROLĄ ZOSTANĄ OBJĘTE WSZYSTKIE JEDNOSTKI W KRAJU

Najwyższa Izba Kontroli w wyniku przeprowadzonej kontroli w jednostkach samorządu terytorialnego i jednostek organizacyjnych jst wykryła poważne nieprawidłowości w sposobie zabezpieczania poczty elektronicznej w jednostkach samorządowych.

NAGRYWANIE PRYWATNYCH ROZMÓW BEZ WIEDZY I ZGODY ROZMÓWCY

Zasadniczo nie jest zabronione w polskim systemie prawnym nagrywanie, nieważne czy w formie wideo czy audio, rozmów czy spotkań, w których się uczestniczy. Kodeks karny w art. 267 opisuje przestępstwo uzyskania bez uprawnienia informacji dla danej osoby nieprzeznaczonej. Obejmuje to również przypadki uzyskania takich informacji bez wiedzy uczestnika rozmowy za pomocą podsłuchu, urządzenia wizualnego albo innego urządzenia lub oprogramowania. Trudno jednak uznać, żeby nagrywanie, chociażby potajemne, prywatnej rozmowy z sąsiadem, czy np. zebrania rady rodziców lub posiedzenia wspólnoty mieszkaniowej przez osobę w nim uczestniczącą wypełniało te znamiona. Jak treściwie ujęto to w orzecznictwie: „osobie, która sama – będąc uczestnikiem rozmowy – nagrywa wypowiedzi uczestniczących w tym zdarzeniu osób, nie można postawić zarzutu, że jej działanie jest sprzeczne z prawem, a co najwyżej dobrymi obyczajami.”[1].

MOŻLIWOŚĆ USUNIĘCIA DANYCH OSOBOWYCH DOTYCZĄCYCH NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI Z AKT OSOBOWYCH PRACOWNIKA NA JEGO WNIOSEK

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej: u.r.z.n.) co prawda nie przewiduje wyraźnie możliwości wycofania orzeczenia o niepełnosprawności z akt osobowych pracownika na jego wniosek, ale również tego nie zabrania, stanowi jedynie, że przedstawienie pracodawcy właściwych dokumentów potwierdzających niepełnosprawność jest dobrowolne (art. 2b ust. 2 u.r.z.n). Wobec tego powstaje pytanie, czy dobrowolność przedłożenia dokumentów przekłada się na dobrowolność ich wycofania. Wydaje się jednak, że skoro w świetle art. 20c w zw. z art. 2a ust. 1 u.r.z.n., moment powzięcia przez pracodawcę informacji o niepełnosprawności pracownika, czyli moment przedstawienia dokumentów potwierdzających niepełnosprawność przez pracownika, rodzi po stronie pracodawcy konieczność odpowiedniego traktowania pracownika zgodnie z u.r.z.n., oraz dopełnienia innych obowiązków dotyczących m.in. PFRONu, to nie ma możliwości wycofania tego orzeczenia z akt pracownika.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTU PUBLICZNEGO ZA NIEDOCHODZĄCE DO NIEGO MAILE

Niekiedy przepisy nie wymagają szczególnej formy złożenia określonego pisma do podmiotu publicznego. Sztandarowym przykładem jest postępowanie o udostępnienie informacji publicznej, które celowo jest odformalizowane w zakresie procedury wnioskowej i nie zastrzega szczególnych warunków dla wniosków w formie pisemnej, należy zatem przyjąć, że dopuszczalne jest złożenie wniosku w formie pisemnej dowolnym środkiem komunikowania na odległość, w tym: pocztą elektroniczną czy telefaksem. Czy wobec tego organ może tłumaczyć się nierozpoznaniem sprawy ze względu na nieotrzymanie wniosku, który może w ogóle nie trafił do skrzynki adresata lub ugrzązł w spamie? …

TSUE: NUMER VIN POJAZDU MOŻE BYĆ DANĄ OSOBOWĄ

9 listopada 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie w sprawie C-319/22 Gesamtverband Autoteile-Handel. Gesamtverband Autoteile-Handel to niemieckie stowarzyszenie zawodowe handlu hurtowego częściami pojazdów, które, zgodnie z prawem Unii Europejskiej, zażądało od szwedzkiego producenta pojazdów Scania udostępniania niezbędnych informacji dotyczących naprawy i konserwacji produkowanych przez nich pojazdów oraz informacji z pokładowego układu diagnostycznego (OBD) pojazdów.

CZY PRACODAWCA MOŻE WYKORZYSTYWAĆ PRYWATNE TELEFONY PRACOWNIKÓW W CELU ZASTOSOWANIA MECHANIZMU DWUSTOPNIOWEGO UWIERZYTELNIANIA?

Projektując zabezpieczenia systemu informatycznego lub jego części (np. poczty mailowej) pracodawca może zechcieć zastosować uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA), aby zmniejszyć ryzyko nieuprawnionego dostępu do kont pracowników. Drugim składnikiem (stopniem) uwierzytelniania zazwyczaj jest kod wysyłany SMS-em na numer telefonu posiadacza konta – takie rozwiązanie jest wymagane prawnie przy bankowości internetowej. Z tego powodu powstaje pytanie, czy pracodawca może swobodnie wykorzystać prywatne numery telefonu pracowników dla zabezpieczenia swojego systemu informatycznego.

MONITORING WIZYJNY PRACOWNIKÓW W ZAKŁADZIE PRACY. CZY MOŻNA NADZOROWAĆ PRACĘ PRACOWNIKÓW WYKORZYSTUJĄC KAMERY MONITORINGU WIZYJNEGO?

Jedną z głównych cech stosunku pracy jest wykonywanie określonej pracy przez pracownika pod kierownictwem pracodawcy. Z tego należy wywieść ogólne prawo pracodawcy do kontrolowania pracy pracownika, co bez wątpienia stanowi ingerencję w jego prawo do prywatności. Z uwagi na konflikt między tymi dwoma sprzecznymi wartościami i interesami obu stron stosunku pracy ustawodawca wprowadził regulację mającą na celu wyważenie tych dóbr prawnych i ustalenie granic, których pracodawca w ramach kontrolowania pracownika przekroczyć nie może bez naruszenia dóbr osobistych pracownika.

CZY W IMIENIU OJCA MOŻE W SPRAWACH DZIECKA KONTAKTOWAĆ SIĘ JEGO PARTNERKA, KTÓRA NIE JEST MATKĄ DZIECKA?

Przyjmując, że rodzice dziecka zachowują pełnię władzy rodzicielskiej może narodzić się pytanie, czy nowi partnerzy rodziców mogą wykonywać niektóre czynności z zakresu władzy rodzicielskiej, np. pozyskiwanie informacji o przebiegu nauki dziecka w szkole, z upoważnienia swojego partnera lub partnerki, bez zgody drugiego rodzica.

Zasadniczo ogólne rozporządzenie o ochronie danych (RODO) dopuszcza przetwarzanie danych osobowych dziecka za zgodą jego przedstawiciela ustawowego. Art. 6 ust. 1 lit. a RODO stanowi, iż przetwarzanie danych osobowych jest legalne wtedy, gdy osoba której dane dotyczą wyrazi zgodę na to przetwarzanie. Jako, że małoletni nie może samodzielnie skutecznie wyrazić zgody, to w jego imieniu będą działali jego przedstawiciele tj. rodzice lub opiekunowie prawni w rozumieniu Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.i.o.).

DZIEŃ WOLNY ZA ŚWIĘTO PRZYPADAJĄCE W SOBOTĘ

W 2023 r. Narodowe Święto Niepodległości przypadło w sobotę, co oznacza, że pracodawca powinien wyznaczyć dzień wolny w innym terminie.

Zgodnie z art. 130 § 1 Kodeksu pracy (dalej: k.p.) wymiar czasu pracy pracownika w danym okresie rozliczeniowym ustala się mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w tym okresie rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin (art. 130 § 2 k.p.), czyli od wymiaru czasu pracy ustalonego na podstawie § 1 należy odjąć 8 godzin. Oznacza to, że aby utrzymać prawidłowy wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym, to dzień wolny musi zostać wyznaczony w tym samym okresie rozliczeniowym w którym przypada Święto Niepodległości.

DOBROWOLNOŚĆ PRZEDSTAWIENIA PRACODAWCY ORZECZENIA O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI PRACOWNIKA

Aktem prawnym regulującym kwestię zatrudniania osób niepełnosprawnych jest ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej: u.r.z.n.). Ustawa ustanawia liczne przywileje dla niepełnosprawnych, np. ogranicza czas pracy do 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo (art. 15 ust. 1 u.r.z.n.), a dla osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo (art. 15 ust. 2 u.r.z.n.). Ponadto osoba niepełnosprawna nie może zostać zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych (art. 15 ust. 3 u.r.z.n.), a stosowanie norm czasu pracy, o których mowa w art. 15, nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości (art.. 18 ust. 1 u.r.z.n.).